Koşarken Satranç Oynanan Bir Spor “Oryantring” (Doğada Yön Bulma)
Oryantiring strateji ve hızlı karar vermeyi gerektiren, fiziksel gücün yanı sıra düşünmenin de önemli olduğu bir spordur. Dünyanın en ucuz doğa sporu olarak da tanımlanan oryantiring, her türlü arazide yapılabilmektedir. Katılımcıların harita ve pusula yardımıyla kontrol noktalarını bulmaya çalıştıkları bu doğa sporu, yediden yetmişe herkesin yapabileceği bir spor dalıdır.
Oryantiring Nasıl Yapılır?
Öncelikle; bu spor dalına özel olarak hazırlanmış haritaya sahip bir alanda, belli noktalara oryantiring bayrakları yerleştirilir. Bu hedef noktaları belli bir sırayla haritaya işaretlenir ve yarışacak olan sporculara parkura çıkmadan birkaç dakika önce verilir. Sporcu yarışmaya başladığı anda doğada elindeki haritasıyla ve pusulasıyla baş başadır. Sporcu için önemli olan gideceği noktayı haritadaki sırasıyla, doğru olarak ve en kısa zamanda bulmaktır. Bunun için de oryantiring haritasını okuyabilmesi ve oryantiringe ait bazı özel sembolleri bilmesi gerekir. Bu bilgiler çoğu zaman hedef noktasına hatasız olarak varılmasını sağlar.
Hedef noktasına varan sporcu, bu noktadaki şifre, zımba ya da elektronik sistem aracılığıyla o noktaya uğradığını kanıtlar. Bütün noktaları en kısa zamanda dolaşmanın yani parkuru en kısa sürede bitirmenin esas olduğu bu spor dalında kondisyon, strateji, hızlı karar verebilmek önem taşımakta ve sporcuların bu özellikleri daha fazla gelişmektedir.
Amaç yarışmaya başladıktan sonra hedef noktalarını belirlenen sırada dolaşarak en kısa zamanda varış noktasına ulaşmaktır. Yarışmacının bir noktadan diğer noktaya tamamen kendi karar verdiği bir rotayı izleyerek gitmesi gerekmektedir. Bu da sporcunun aklını kullanmasını gerektirmektedir. Bu özelliği nedeniyle “koşarak satranç oynanan bir spor” olarak da adlandırılmaktadır.
Oryantiring Haritası Nasıl Olur?
Oryantiring haritası topoğrafik haritalara benzer, ancak bunlardan farklı olarak daha detaylıdır; kendine özgü renklere ve sembollere sahiptir.
Bu haritalar üzerinde en yaygın olarak görülen renklerden biri olan beyaz; rahatlıkla koşulabilecek ormanlık alanları, sarı ise sadece çimen olan ya da toprak üzerinde herhangi bir ekili bitki örtüsünün bulunmadığı bölgeleri ifade eder. Bu haritalar üzerine aynı zamanda ormanın içindeki kesilmiş ağaç köklerinden elektrik hatlarına ve elektrik direklerine, sığ çukurlardan insan yapımı çeşmelere kadar bir çok ayrıntı işlenmektedir.
Gerekli Olan Malzemeler Nelerdir?
Oryantiring sporu malzeme açısından en ucuz doğa sporudur. Bu spor için gerekli malzemeler harita ve pusuladır. Bunlardan sonra da giysi ve ayakkabı seçimi önemlidir. Ormanda koşmaya uygun, harekete engel olmayacak ve ısıyı dışarı atabilecek nitelikte giysiler kullanılmalıdır. Bol eşofmanlar çevredeki çalı çırpı ve ağaçlara takılabileceği için genellikle tercih edilmemektedir. Oryantiringde ayakkabıların kaymayacak bir tabana, düşük bir bileğe sahip olması ve tempolu bir koşuya uygun olması gerekmektedir.
Oryantiring Sporunu Kimler Yapabilir?
Oryantiring sadece kondisyona dayalı bir spor olmadığı için, her yaştan spor sever için uygundur. Henüz Türkiye’de çok yaygın olmamasına karşın bu spor dalı yurt dışında beş ile seksen beş yaşları arasında isteyen herkes tarafından yapılmaktadır.
Oryantiring batılı ülkelerde ilköğretim okullarında ders olarak okutulmaktadır. Her okulun, her mahallenin bir oryantiring kulübü ve takımı bulunmaktadır. Bir dershane ya da okul binası, okul bahçesi, küçük bir park alanı bile oryantiring parkuru olabilmektedir. Harita, pusula ve bunların birlikte kullanımıyla yön bulma bilgilerinin verildiği ve uygulamalarının yapıldığı bu dersin çocukların zihinsel ve fiziksel gelişimini olumlu yönde etkilediği, karar verme mekanizmalarını geliştirdiği, kendilerine güven duygusunu ve kendilerini ifade etme yeteneğini artırdığı belirlenmiştir. Küçük yaştaki çocuklar için özel parkurlar düzenlenmektedir. Çocuğunu merak eden ebeveynler -çocuklarının gidiş yoluna yarışmadan- bu parkurlarda onların yanında ilerleme olanağına sahiptirler. Çocuklarının katıldığı yarışı izlemeye giden bir aile, doğayla baş başa kalarak şehrin gürültüsünden ve stresinden az da olsa uzaklaşabilmektedir.
Oryantiring; doğada harita ve pusula yardımı ile yapılan, koşarak ya da yürüyerek hedef bulma sporudur.
Harita, pusula ve bunların birlikte kullanımıyla yön bulma bilgilerinin verildiği ve uygulamalarının yapıldığı bu sporun çocukların zihinsel ve fiziksel gelişimini olumlu yönde etkilediği, karar verme mekanizmalarını geliştirdiği, dikkatlerini odaklama konusunda daha hızlı olmalarını sağladığı, kendilerine güven duygusunu ve kendilerini ifade etme yeteneğini arttırdığı belirlenmiştir.